• image
  • image
  • image
 

Szanowni Państwo
NOWA oficjalna strona internetowa Kampinoskiego Parku Narodowego została uruchomiona pod adresem:

 

https://kampn.gov.pl

 

Obecna strona będzie funkcjonować pod starym adresem, lecz nie będą pojawiać się na niej nowe informacje,
a obecnie na niej zawarte nie będą już aktualizowane.


 

Nową stronę wydano w ramach Projektu POIS.02.04.00-00-0001/15 „Promocja Parków Narodowych jako marki”
współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

 

 

logos.png 

Biblioteka Kampinoskiego Parku Narodowego im. Janusza Bobińskiego gromadzi specjalistyczny zbiór piśmiennictwa z zakresu nauk przyrodniczych. Są to głównie publikacje dotyczące Puszczy Kampinoskiej, w tym monografie, przewodniki, informatory, prace magisterskie i doktorskie, plany ochrony, odbitki artykułów oraz wycinki prasowe, jak również zbiory specjalne: wydawnictwa kartograficzne, multimedia, dokumenty życia społecznego.  Ponadto w zbiorach Biblioteki KPN znajdują się publikacje na temat parków narodowych polskich i zagranicznych, leśnictwa, ochrony i monitoringu przyrody, turystyki.

Biblioteka KPN prowadzi prenumeratę czasopism: Chrońmy Przyrodę Ojczystą, Las Polski, Leśne Prace Badawcze, Łowiec Polski, Polish Journal of Ecology, Poznajmy Las, Przyroda Polska, Roczniki Gleboznawcze, Sylwan i in.

Zbiory zawierają około 11 tysięcy jednostek inwentarzowych (stan na koniec 2013 r.).

Prawo do wypożyczania książek i innych publikacji z Biblioteki KPN mają pracownicy Kampinoskiego Parku Narodowego. Pozostałe osoby mogą skorzystać ze zbiorów na miejscu – w czytelni usytuowanej w pomieszczeniu biblioteki.

Biblioteka mieści się w budynku dyrekcji KPN przy ul. Tetmajera 38 (parter, pokój nr 1).
Z biblioteki można korzystać od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 15:00 termin wizyty należy jednak wcześniej uzgodnić z Katarzyną Fidler (e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. ).


Kontakt: e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

 

Kim był dr inż. Janusz Bobiński

b_0_200_16777215_00___images_content_Bobiski001.jpgUrodził się 24 marca 1909 roku w Warszawie. Uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Reytana. W 1930 podjął studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, które ukończył w 1936 roku.

Swą karierę zawodową rozpoczął od pracy w urządzaniu lasu. Pracował też jako nadleśniczy lasów prywatnych na Kielecczyźnie, referent prasowy w Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi, starszy inspektor do spraw programów nauczania w Ministerstwie Leśnictwa, zastępca kierownika Redakcji Wydawnictw Leśnych w Państwowym Wydawnictwie Rolniczym i Leśnym oraz adiunkt w Zakładzie Dokumentacji Instytutu Badawczego Leśnictwa.

21 marca 1959 roku rozpoczął pracę w nowo powstałym Kampinoskim Parku Narodowym. (Został zatrudniony jako trzecia osoba – po dyrektorze i głównym księgowym.) Z jego inicjatywy powstała pierwsza stała ekspozycja, przedstawiająca przyrodę Parku. Jednym z pierwszych zadań, które wziął na siebie, była organizacja Muzeum Puszczy Kampinoskiej w Granicy. Po uruchomieniu tejże placówki, pełnił w niej obowiązki kustosza. Jako adiunkt do spraw naukowo-badawczych prowadził obserwacje nad udziałem modrzewia polskiego w drzewostanach Parku, nad występowaniem mrowisk i ochroną grzybów oraz nad biocenotyczną rolą jałowca. Ten ostatni problem stał się przedmiotem jego rozprawy naukowej. W 1972 po obronie pracy  pt. Jałowiec pospolity w Kampinoskim Parku Narodowym uzyskał stopnień doktora nauk leśnych. W roku 1976 w wieku 67 lat przeszedł na zasłużoną emeryturę.

Dr inż. Janusz Bobiński pozostawił znaczny dorobek w postaci publikacji. Był autorem podręczników dla techników leśnych. Napisał kilkadziesiąt artykułów i notatek poświęconych różnym zagadnieniom leśnictwa i gospodarki leśnej. Opracował samodzielnie bądź jako współautor szereg interesujących folderów i przewodników po Puszczy Kampinoskiej.

Dr inż. Janusz Bobiński był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Leśnego.

Zmarł 22 lutego 1983 roku w Warszawie.



Biblioteka
Biblioteka
  
Więcej zdjęć ...

Jednym z zadań parków narodowych jest prowadzenie badań naukowych i monitoringu przyrody. Mówi o tym Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1220 z późn. zm.).

W Kampinoskim Parku Narodowym koordynacją i prowadzeniem badań naukowych oraz monitoringu przyrody zajmuje się Zespół ds. Nauki i Monitoringu Przyrody, który powstał w 1998 r. W strukturze organizacyjnej KPN podlega on zastępcy dyrektora kierującym Działem Badań Naukowych, Monitoringu Przyrody, Edukacji, Komunikacji Społecznej i Udostępniania Parku. W Zespole ds. Nauki i Monitoringu Przyrody pracuje obecnie 8 osób w tym 7 pracowników naukowych. Kierownikiem Zespołu jest dr inż. Adam Olszewski.  Jednostkami podległymi są Biblioteka KPN im. Janusza Bobińskiego Stacja Bazowa Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego "Kampinos".

Pracownicy  naukowi są specjalistami z różnych dziedzin związanych z przyrodą ożywioną i nieożywioną: geologia i klimat (mgr Anna Andrzejewska), botanika (mgr Anna Kębłowskadr inż. Agnieszka Gutkowska), zoologia (dr inż. Adam Olszewski, dr inż. Karol Kram), ornitologia (mgr inż. Anna Siwak). Do ich zadań należy prowadzenie własnych tematów badawczych, organizowanie i wykonywanie programów monitoringu przyrody, koordynowanie prac naukowych prowadzonych na terenie Parku przez instytucje i osoby z zewnątrz, opracowywanie ekspertyz związanych z ochroną przyrody parku, prowadzenie edukacji na poziomie szkół wyższych. W wykonywaniu zadań badawczych i opiniodawczych zespół wspomagają dr Dawid Marczak w zakresie entomologii i dr inż. Anna Otręba w zakresie występowania i zwalczania gatunków obcych roślin.

Historia badań naukowych terenu Puszczy Kampinoskiej rozpoczęła się na długo przed utworzeniem Kampinoskiego Parku Narodowego. Już pod koniec XIX wieku powstawały prace opisujące tereny Mazowsza uwzględniające Puszczę Kampinoską. Za pionierów uznaje się jednak profesorów Jadwigę Kobendzinę - geografa i Romana Kobendzę - botanika, którzy opisywali Puszczę od końca lat 20. XX wieku. Do ich publikacji sięgamy do dziś. Po II Wojnie Światowej duży wkład w poszerzanie wiedzy o Puszczy, szczególnie pod kątem ekologicznym i zoologicznym wniosły badania prowadzone przez Instytut Ekologii PAN w Dziekanowie Leśnym. Rozwinęła się też szeroka współpraca z innymi placówkami naukowymi: Akademią Wychowania Fizycznego, Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego, Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Łódzkim, Wyższą Szkołą Ekologii i Zarządzania i wieloma innymi.

Obecnie współpraca z jednostkami naukowymi prowadzona jest na  podstawie formalnie podpisanych umów, albo - najczęściej, wynika z zainteresowania naukowców tak bogatym przyrodniczo terenem, jakim jest KPN. Jednak, nadal jest wiele zagadnień które wymagają zbadania lub poszerzenia o nich wiedzy.

Osoby i instytucje, które są zainteresowane prowadzeniem badań naukowych na terenie KPN muszą wystąpić z wnioskiem, uzyskać zgodę dyrektora KPN i podpisać porozumienie z Parkiem na prowadzenie badań naukowych. Pracownikiem wyznaczonym do kontaktów z osobami, które zamierzają pisać prace naukowe na terenie KPN jest dr inż. Karol Kram. Po podpisaniu porozumienia, zostaje wyznaczony pracownik Parku do kontaktu i opieki, zgodnie z tematyką pracy.

Kampinoski Park Narodowy prowadzi praktyki studenckie dla zainteresowanych działaniami ochronnymi, ochroną przyrody, edukacją przyrodniczą i funkcjonowaniem parku. Praktyki trwają przez 4 tygodnie i co roku odbywają się we wrześniu. Zapraszamy wszystkich chętnych do wcześniejszego zgłaszania się do działu Kadr.

Opiekę merytoryczną nad działalnością naukową i programami  monitoringu realizowanymi w KPN prowadzi Rada Naukowa. Jej podstawowym zadaniem jest doradzanie dyrektorowi w sprawach związanych z ochroną przyrody Parku. W szczególności, Rada opiniuje programy badawcze, naukowe i monitoringowe w zakresie ochrony przyrody.

Zespół ds. Nauki i Monitoringu Przyrody prowadzi zajęcia edukacyjne dla studentów uczelni wyższych.
W celu zaplanowania zajęć dla studentów prosimy kontaktować się z dr inż. Agnieszką Gutkowską e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.


Cennik zajęć

Wprowadza się następujący cennik opłat za zajęcia edukacyjne przeznaczone dla grup studentów uczelni wyższych i innych osób dorosłych:

1) Specjalistyczne zajęcia terenowe lub warsztatowe:
    a) grupa do 30 osób / zajęcia do 4 godzin               –        450 zł (w tym VAT wg. obowiązującej stawki)
    b) grupa od 31 do 50 osób / zajęcia do 4 godzin     –     725 zł (w tym VAT wg. obowiązującej stawki)
    c) każda dodatkowa godzina zajęć              –             150 zł (w tym VAT wg. obowiązującej stawki)
    d) zajęcia trwają do 6 godzin w ciągu dnia
    e) opłaty za zajęcia prowadzone w języku angielskim będą zwiększone o 50%

2) Zajęcia on-line:
    a) bez limitu osób / 1 godzina                –        200 zł (w tym VAT wg. obowiązującej stawki)
    b) zajęcia trwają do 6 godzin w ciągu dnia
    c) opłaty za zajęcia prowadzone w języku angielskim będą zwiększone o 50%

3) Z opłat mogą być zwolnione instytucje i organizacje aktualnie współpracujące z Kampinoskim Parkiem Narodowym na podstawie odrębnych umów.

Podstawa: Zarządzenie dyrektora KPN nr 4/2023 z 31.03.2023 r.

Zanim powstał Park

Najstarsze wzmianki o Puszczy Kampinoskiej pochodzą z XVII i XVIII w. oraz z przełomu XVIII i XIX w. W bibliografii dotyczącej Puszczy Kampinoskiej znajduje się około 170 publikacji pochodzących sprzed 1900 r. Są wśród nich prace m.in. z dziedziny historii, botaniki i etnografii oraz opracowania kartograficzne terenu Puszczy.

Pierwsze systematyczne badania naukowe na tym terenie dotyczące geomorfologii, historii wydm oraz roślinności prowadzone były w pierwszej połowie XX w. przez prof. Jadwigę z Kaczorowskich Kobendzinę i prof. Romana Kobendzę. Ich fundamentalnymi dziełami są Studium geograficzne Puszczy Kampinoskiej (Kaczorowska 1926) oraz Stosunki fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej (Kobendza 1930). Prace i starania J. i R. Kobendzów stworzyły podwaliny pod przyszły Park Narodowy.

Jadwiga Kaczorowska, Studjum geograficzne puszczy Kampinoskiej (Warszawa, 1926)
Jadwiga Kaczorowska, Studjum geograficzne puszczy Kampinoskiej (Warszawa, 1926)
Stosunki Fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej (Warszawa, 1930)
Stosunki Fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej (Warszawa, 1930)

Wieloletnie badania na terenie Puszczy prowadził też prof. Kazimierz Tarwid. Jego prace nad komarami, tak charakterystycznymi dla tego obszaru, zaowocowały nie tylko publikacją faunistyczną, ale w pierwszym rzędzie przedstawieniem teorii powstawania zespołów gatunków w biocenozach. Zrozumienie przez prof. Tarwida wartości naukowej Puszczy Kampinoskiej spowodowało utworzenie w roku 1954 we wschodniej części Puszczy Stacji Terenowej Zakładu Ekologii PAN w Dziekanowie Leśnym, przekształconego następnie w Instytut Ekologii PAN. Pracownicy Instytutu prowadzili szeroko zakrojone badania faunistyczne i ekologiczne we wschodniej części Puszczy. W kolejnych latach w badania włączyło się szereg placówek naukowych zarówno z Warszawy jak i innych miast. Od 1968 roku istnieje jednostka naukowa Kampinoskiego Parku Narodowego, której zadaniem jest m.in. koordynacja wszystkich prac naukowych prowadzonych na terenie Puszczy Kampinoskiej.

 

Historia powstania Zespołu ds. Nauki i Monitoringu Przyrody w KPN

W osiem lat po utworzeniu Kampinoskiego Parku Narodowego, Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego odpowiedzialny za badania naukowe w parkach narodowych, na wniosek ówczesnego Naczelnego Konserwatora Przyrody dr. Tadeusza Szczęsnego, powołał pierwszych trzech pracowników naukowych, podległych bezpośrednio dyrektorom parków. Jednym z nich był mgr Janusz Bobiński w Kampinoskim Parku Narodowym.

W 1968 r. na podstawie Zarządzenia nr 2 dyrektora Zarządu Ochrony Przyrody powołano Stację Naukowo-Badawczą KPN z siedzibą w Laskach z zadaniem prowadzenia działalności naukowej i dydaktycznej na terenie Parku. Kierownikiem Stacji został dr Włodzimierz Serafiński. Dr Serafiński został jednocześnie koordynatorem badań naukowych prowadzonych we wszystkich parkach narodowych.

Po odejściu dr. Serafińskiego w grudniu 1972 r. kierownikiem Stacji został dr inż. Marek Ferchmin, który pracował na tym stanowisku do 1992 r. W 1980 r. na mocy Zarządzenia nr 1 dyrektora Departamentu Ochrony Przyrody Lasów Nadzorowanych i Łowiectwa powstała Pracownia Naukowo-Badawcza KPN z siedzibą w Laskach.

W okresie 1992 – 1995 r. funkcja kierownika nie była obsadzona. W roku 1995 kierownikiem Pracowni został prof. dr hab. Roman Andrzejewski. W roku 1998 zarządzeniem nr 16/98 z dn. 10.09.1998 r. dyrektor Parku zatwierdził nowy Regulamin Organizacyjny KPN, a wraz z nim powołał do życia nową strukturę: Dział Nauki i Monitoringu Przyrody. W skład Działu weszły: dotychczasowa Pracownia Naukowo-Badawcza, Stacja Bazowa Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego „Pożary” oraz Biblioteka KPN. W tym czasie Dział liczył już 10 osób. Profesor Andrzejewski stworzył koncepcję funkcjonowania Działu oraz podwaliny obecnej działalności. Wtedy właśnie zostały określone główne kierunki prowadzenia badań naukowych w parku, programy monitoringu, a także zasady udostępniania parku do badań prowadzonych przez osoby i instytucje zewnętrzne.

W roku 2005 r. stanowisko Kierownika Działu przejęła dr inż. Edyta Owadowska, a w 2009 r. zastąpiła ją mgr Anna Andrzejewska. Od 1 lutego 2013 roku kierownikiem Działu jest dr Dawid Marczak. W roku 2013, na mocy statutu Parku nadanego przez Ministra Środowiska jednostkę naukową Parku przekształcono w Zespół ds. Nauki i Monitoringu Przyrody.

 

Badania przyrody nieożywionej

Pierwsze opracowania kartograficzne obszaru Puszczy Kampinoskiej pochodzą z końca XVIII wieku. Za najstarszą mapę obejmującą cały teren Puszczy Kampinoskiej uznaje się Special Karte von Suedpreussen Davida Gill’ego, która powstała na podstawie kartowania i pomiarów w latach 1793-1796. Pierwsze opisy geograficzne pochodzą z końca XIX wieku, natomiast z początkiem XX wieku rozpoczęły się systematyczne badania geologiczne, geomorfologiczne i hydrogeologiczne terenu Mazowsza, obejmujące Puszczę Kampinoską, prowadzone przez profesorów: Stanisław Lencewicza, Jana Lewińskiego, Jana Samsonowicza. Pierwszy szczegółowy opis geograficzny tych terenów zaprezentowała  profesor Jadwiga Kobendzina w opublikowanej w 1926 r. pracy Studium geograficzne puszczy Kampinoskiej.

Po II Wojnie Światowej Puszcza stała się obiektem intensywnych badań geologicznych i hydrogeologicznych. Dokładny opis ukształtowania terenu Puszczy i jego przemian od czasów ostatniego zlodowacenia do dziś opracowały panie profesor Maria D. Baraniecka i Krystyna Konecka-Betley.

Dogłębne badania i pomiary w zakresie sytuacji hydrogeologicznej Parku  były związane z prowadzonymi melioracjami oraz planowaną budową kolejnych tam na Wiśle w okolicach Wyszogrodu oraz Dziekanowa. Początkowo badania skupiały się na poszczególnych rejonach Puszczy. W latach 60. przedsiębiorstwo „Hydrogeo” prowadziło pomiary stanów wód podziemnych w okolicach Śladowa i Kromnowa. Od lat 70. dynamika wód podziemnych na terenie Puszczy Kampinoskiej stała się przedmiotem wielu prac doktorskich, których inicjatorem i promotorem był prof. Tadeusz Macioszczyk. Szczególnie duży wkład w rozpoznawanie warunków wodnych tego terenu od lat 90. wnosi prof. Ewa Krogulec, której praca Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w dolinie rzecznej na podstawie przesłanek hydrodynamicznych pozwala na określanie i przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z przedostawaniem się zanieczyszczeń do wód.

Pierwsza sieć monitoringu wód obejmująca cały Kampinoski Park Narodowy, funkcjonowała w latach 1985-1990. Prowadzona była na zlecenie Parku przez Zespół Rzeczoznawców Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych pod kierunkiem dr Bogusława Kazimierskiego. W roku 1998 Park założył własną sieć piezometrów, która składa się z 56 piezometrów i 20 punktów wodowskazowych.

W latach 1999-2002 dzięki dofinansowaniu z II Polsko-Amerykańskiego Funduszu im. M. Skłodowskiej-Curie bilans wodny Puszczy Kampinoskiej doczekał się kompleksowego opracowania. W badaniach wzięli udział specjaliści z Wydziałów Geografii i Studiów Regionalnych oraz Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracami zespołów kierowali prof. Tadeusz Macioszczyk oraz prof. Urszula Soczyńska, a nad całością prac czuwał prof. Roman Andrzejewski. Dzięki tym badaniom po raz pierwszy opracowano hydrogeologiczne i hydrologiczne modele obiegu wody. Wyniki prac zawarto w publikacji Water Circulation Study of the Kampinoski National Park” (Ecohydrol@Hydrobiol. Vol 3, No 3.2003).

Jednak najbardziej kompleksowe badania stosunków wodnych Puszczy zostały przeprowadzone w latach 2008-2011 w ramach projektu „Opracowanie metod odtworzenia pierwotnych warunków wodnych Kampinoskiego Parku Narodowego w celu powstrzymania degradacji przyrodniczej i poprawieniu stanu bioróżnorodności”, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Prace były prowadzone przez siedem instytucji i koordynowane przez Katedrę Inżynierii Wodnej SGGW pod kierunkiem profesorów Stefana Ignara i Tomasza Okruszko. W projekcie tym uwzględniono nie tylko przemiany stosunków wodnych, ale także ich wpływ zarówno na przyrodę, jak i na społeczność zamieszkującą Park i otulinę.

Więcej zdjęć ...

Na podstawie badań warunków wodnych Puszczy, a szczególnie uwzględniając wyniki z lat 2008-11 w roku 2013 rozpoczął się projekt finansowany przez fundusz Life + oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W ramach tergo przedsięwzięcia realizowane będą nie tylko techniczne prace zmierzające do spowolnienia odpływu wód z KPN i zminimalizowania konfliktów na styku człowiek-przyroda, ale także prowadzony będzie monitoring i badania naukowe określające wpływ podjętych działań na ekosystemy Parku.

Badania roślinności

Pierwsze doniesienia florystyczne sięgają końca XIX w. i odnoszą się głównie do najbliższych okolic Warszawy. Ich autorami są Rostafiński (1872, 1886) – uwzględniający badania Jastrzębowskiego, Łapczyński (1882) i Błoński (1892). Puszcza Kampinoska na początku XX w. stała się obiektem szczegółowych badań florystycznych prof. Romana Kobendzy, których rezultatem było opublikowanie w 1930 r. fundamentalnego dzieła Stosunki fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej.  W latach 60. XX w. Henryka i Tadeusz Traczykowie zinwentaryzowali zbiorowiska roślinne okolic Dziekanowa Leśnego, Janina Zielińska - porosty Puszczy Kampinoskiej (1965) a Kazimierz Nowak - florę wschodniej części KPN.

Od 1972 r. systematyczne badania prowadzi Marek Ferchmin, dziś emerytowany pracownik KPN.  Zawdzięczamy mu m.in. aktualny spis roślin naczyniowych Puszczy Kampinoskiej oraz założenie bazy gatunków chronionych i rzadkich.

Prowadzone od lat 90. XX w. badania Doroty Michalskiej-Hejduk zwróciły szczególną uwagę na zbiorowiska nieleśne i przyczyniły się do czynnej ochrony tych pięknych i wrażliwych ekosystemów. W tym okresie Anna Bomanowska, Izabella Kirpluk i Jadwiga Kotowska zaczęły badać zbiorowiska segetalne i ruderalne, czyli związane z działalnością człowieka.

W 1994 roku na potrzeby Planu ochrony z 1997 r. przeprowadzono inwentaryzację zbiorowisk pod kierownictwem doc. Jerzego Solona, Wykonana wówczas mapa roślinności rzeczywistej (w skali  1: 25 000) utraciła już swoją aktualność w związku z  szybko zachodzących zmian roślinności.

Materiałem, który stanowi cenne uaktualnienie i uzupełnienie dotychczasowego stanu wiedzy jest mapa roślinności rzeczywistej pasów bagiennych w skali 1:10 000 wykonana w 2009 r. w ramach projektu „Opracowanie metod odtworzenia pierwotnych warunków wodnych Kampinoskiego Parku Narodowego w celu powstrzymania degradacji przyrodniczej i poprawienia stanu bioróżnorodności” pod kierunkiem prof. Leszka Kucharskiego. Obecnie, w ramach prowadzonego od 2012 r. projektu pn. „Inwentaryzacja i monitoring przyrody ożywionej w KPN” pod kierownictwem merytorycznym prof. Jana Marka Matuszkiewicza z Instytutu Geografii i Zagospodarowania Przestrzennego PAN prowadzone są badania roślinności rzeczywistej pasów wydmowych. Wykonywana jest także inwentaryzacja roślinności wodnej i nadwodnej, inwentaryzacja inwazyjnych gatunków roślin oraz inwentaryzacja mykobioty przez zespół dr Anny Kujawy ze Stacji Badawczej Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Turwi.

Podjęto także prace mające na celu rozszerzenie systemu monitoringu zbiorowisk roślinnych Parku. Od 2001 r. prowadzony jest na terenie parku monitoring zbiorowisk leśnych. W tym celu co 5 lat wykonywane są badania 52 czteroarowych stałych powierzchniach obejmujących wybrane typy siedlisk i reprezentujących rozmaite zespoły roślinne. Ponieważ monitoring ten nie wyczerpuje zmienności badanych siedlisk i zaleceń co do liczby monitorowanych stanowisk w obrębie danego typu siedliska (zwłaszcza w odniesieniu do siedlisk naturowych), zostanie założonych 120 powierzchni badawczych dla 34 różnych typów zbiorowisk.

W ostatnich latach ponowne badania nad biotą porostów przeprowadził dr Piotr Zaniewski, a dr Anna Otręba, pracownik naukowy parku, podjęła się poznania uwarunkowań występowania i rozprzestrzeniania się obcego gatunku drzewa – czeremchy amerykańskiej.

Bez wątpienia dorobek naukowy w zakresie badań szaty roślinnej Kampinoskiego Parku Narodowego jest obszerny, a najstarsze opracowania pozwalają dziś śledzić zmiany zachodzące w puszczańskiej przyrodzie.

 

 

Badania lasów

Stosunkowo niewiele prac poświecono poznaniu i zbadaniu drzewostanów Puszczy Kampinoskiej.  Podstawowe źródło informacji o lasach KPN stanowią plany urządzania lasu. W momencie utworzenia parku obowiązywały plany dla trzech nadleśnictw (Kromnów, Kampinos, Laski) opisujące stan drzewostanów na rok 1956. Ponowne kompleksowe prace urządzeniowe dla obszaru parku wykonano w 1967, 1977, 1991, 2002 r. Informacje w nich zawarte w sposób syntetyczny przedstawił Roman Zielony w Monografii KPN (tom II) wydanej w 2004 r. Szczegółowe studia dotyczące historii zagospodarowania Puszczy Kampinoskiej przeprowadził Kazimierz Heymanowski – pierwszy dyrektor KPN. Na podstawie zachowanych materiałów archiwalnych opisał stan lasów i sposoby ich użytkowania w minionych stuleciach oraz podjął próbę odtworzenia składu gatunkowego drzewostanów.

Właściwości mechaniczne sosen kampinoskich były przedmiotem badań (1960 r.) przeprowadzonych przez zespół z Katedry Mechanicznej Technologii Drewna Wydziału Technologii Drewna SGGW. Stwierdzono wówczas, że struktura drewna sosnowego w Puszczy Kampinoskiej „stanowi materiał o nieprzeciętnej wartości konstrukcyjnej”.

Dotychczas prowadzone badania dendrometryczne dotyczyły głównie struktury i dynamiki starodrzewi. W latach 80. ubiegłego wieku prof. Eugeniusz Bernadzki z Katedry Hodowli Lasu SGGW rozpoczął obserwacje wielogeneracyjnych drzewostanów sosnowych na dwóch stałych powierzchniach położonych w obszarach ochrony ścisłej Kaliszki i Sieraków.  Wynikiem tych badań było stwierdzenie, iż możliwa jest hodowla drzewostanów sosnowych metodą przerębową, bowiem pod przerzedzonym okapem starych sosen w stosunkowo krótkim czasie powstaje druga generacja, odznaczająca się wysoką żywotnością i jakością, która w stosunkowo krótkim czasie zrównuje się z górną warstwą drzewostanu. W ramach badań własnych w 1997 roku założono stałą powierzchnię badawczą w obszarze ochrony ścisłej Żurawiowe w celu obserwacji procesu rozpadu i regeneracji drzewostanów olszowych.

W wyniku współpracy z zewnętrznymi jednostkami naukowymi na podstawie jednorazowych pomiarów powstało także kilka prac opisujących strukturę drzewostanów w obszarach ochrony ścisłej: Nart, Sieraków, Wilków i Granica.

W ramach zadań własnych od 2007 r. prowadzony jest monitoring drzewostanów na stałych powierzchniach wchodzących w skład 52 powierzchni monitoringu roślinności. Celem tych prac jest poznanie struktury i przyrostu drzewostanów w różnym wieku, w powiązaniu z warunkami edaficznymi i sposobami ochrony oraz określenie zasobów martwego drewna.

W ostatnim okresie pracownicy parku rozpoczęli badania dotyczące dynamiki odnowienia dębowego na terenie obwodu ochronnego Polesie oraz różnorodności drzewostanów porastających zawietrzne i dowietrzne stoki wydm we wschodniej części Parku.

 

Badania zoologiczne

Badaniom fauny Kampinoskiego Parku Narodowego poświęcono stosunkowo wiele uwagi, jednak stan rozpoznania i natężenia badań w obrębie różnorodnych grup systematycznych jest bardzo nierównomierny. Dobrze są zbadane występujące na obszarze parku zwierzęta kręgowe.

Ponad pół wieku istnienia Kampinoskiego Parku Narodowego to bogata historia badań teriologicznych, czyli dotyczących ssaków. Nie wszystkie taksony z tej różnorodnej grupy zwierząt poddawane były naukowym analizom z równą intensywnością. Można jednak śmiało powiedzieć, że badania nad niektórymi ssakami są wyznacznikiem dużego potencjału badawczego reprezentowanego przez Puszczę Kampinoską. Ssakami, którym badacze poświęcili wiele uwagi na terenie KPN są gryzonie (Rodentia), w szczególności drobni przedstawiciele tej grupy czyli myszy (Muridae) i norniki (Arvicolinae). W latach pięćdziesiątych XX. w., jeszcze przed utworzeniem KPN, Instytut Ekologii PAN zajmował się  drobnymi gryzoniami w okolicach Dziekanowa Leśnego. W późniejszym okresie wśród badanych zagadnień związanych z występowaniem drobnych gryzoni znalazły się m.in. wpływ tych zwierząt na ekosystemy leśne, rola ekosystemów w kształtowaniu dynamiki ich liczebności, struktury populacji i migracyjności zespołów drobnych gryzoni oraz populacje gryzoni na polanach śródleśnych. Odrębny rozdział poświęcony ekologii drobnych gryzoni stanowią badania i eksperymenty, prowadzone pod kierunkiem prof. dr hab. Romana Andrzejewskiego. Były one ukierunkowane na znaczenie informacji zapachowej w kontaktach tych zwierząt. Skupiano w nich uwagę zarówno na zagadnieniach ogólnych takich jak aktywność przestrzenna drobnych gryzoni w powiązaniu z wewnętrzną populacyjną informacją zapachową, ale też nad zachowaniem konkretnych gatunków i relacjach międzygatunkowych.

W latach 70. minionego wieku atencja badaczy kampinoskich ssaków skupiona była w znacznym stopniu na dzikach. Odłowy tych zwierząt, a w następstwie ich znakowanie, pozwoliły prześledzić wędrówki dzików migrujących z Puszczy Kampinoskiej. Rezultaty tych prac niejednokrotnie zaskakiwały, jak chociażby w momencie stwierdzenia dzików oznakowanych w KPN na terenie Puszczy Piskiej. Prof. Andrzejewski wyjaśnił też zagadkę występowania łaciatych dzików w populacji. Wykazał, że nietypowe zabarwienie sierści tych osobników to efekt mutacji.

Zainteresowaniem ludzi nauki cieszyły się również te gatunki ssaków, których obecność w Puszczy Kampinoskiej była następstwem reintrodukcji. Wielu opracowań doczekały się więc łoś, bóbr oraz ryś. Zwłaszcza naukowa analiza populacji ostatniego z tych gatunków, wykonana przez dr inż. Jana Reklewskiego, ze względu na eksperymentalny charakter reintrodukcji (wykorzystanie zwierząt pochodzących z ogrodów zoologicznych), wniosła wiele nowego do wiedzy.

Stosunkowo dobrze jest rozpoznana chiropterofauna KPN. I to zarówno w okresie rozrodu jak i w czasie hibernacji (zimą). Osobą, która najwięcej pracy poświęciła badaniom nietoperzy w Puszczy Kampinoskiej jest dr hab. Grzegorz Lesiński. Dotychczas na terenie KPN stwierdzono 15 gatunków tych latających ssaków. Na podstawie aktualnych danych wiadomo, że Puszcza Kampinoska jest domem dla 52 gatunków ssaków należących do sześciu rzędów. Próżno szukać wśród nich grupy, którą nie zajmowano by się w celach poznawczych. W tytułach opracowań, prac dyplomowych i publikacjach pojawiają się takie gatunki jak zając, lis, tchórz, kuny, jeleń. Fakt, że o niektórych ssakach wiemy znacznie więcej niż o innych należy traktować jako czynnik mobilizujący do dalszych badań teriologicznych na obszarze podstołecznego parku narodowego.

Badania ptaków na terenie obecnego Kampinoskiego Parku Narodowego początkowo prowadzone były przez naukowców Instytutu Ekologii PAN. Pierwsze doniesienia z badań pochodzą z 1956 r. W latach 60. i 70. XIX w. nastąpił ich rozwój. Podjęto wtedy wiele nowych tematów badawczych. Dotyczyły one drobnych ptaków Wróblowych – zarówno całych populacji leśnych, ptaków wybranych łąk, jak i pojedynczych gatunków. Najczęściej odnosiły się do rozmieszczenia, liczebności oraz zależności zagęszczenia analizowanych grup ptaków od stopnia mozaikowości terenu i struktury zgrupowań ptaków w środowisku leśnym. Prof. Jan Pinowski zajął się w tym czasie badaniem ekologii rozmieszczenia mazurka na terenie Puszczy Kampinoskiej,  natomiast dr hab. A. Wasilewski rozpoczął badania ptaków leśnych w obszarze ochrony ścisłej Sieraków, które trwają do dziś. Warto tu wspomnieć, że mimo braku kadry ornitologicznej, od roku 1969 prowadzono na terenie Parku obserwacje fenologiczne ptaków. Pracownicy terenowi parku zapisywali daty przylotów niektórych gatunków, w tym m.in. zięby, kukułki, bociana białego i żurawia. Także sporządzono wtedy spis gatunków łownych ptaków, który pozwala nam zorientować się pobieżnie w gatunkach kaczek i gęsi, jakie wówczas obserwowano. Na początku lat 80. dr Bogumiła Olech z Instytutu Ekologii PAN, rozpoczęła prace badawcze dotyczące ptaków szponiastych, które od roku 1999 kontynuowała, jako pracownik Kampinoskiego Parku Narodowego. Oceniała m.in.  sukces lęgowy ptaków, liczbę i rozmieszczenie par lęgowych. Od tego czasu datują się badania naukowe ptaków prowadzone przez pracowników Parku. Początkowo jest to kontynuacja badań nad ptakami szponiastymi, później doszedł monitoring żurawia i derkacza oraz badania bociana czarnego. Prace te są prowadzone do dziś, nie tylko przez pracowników naukowych ale także przez przeszkolone służby terenowe. W roku 1991 ukazuje się pierwsza publikacja na temat sów parku. W kolejnych latach zakres badanych gatunków i grup ptaków poszerza się. Dotyczą one często zależności pomiędzy rozmieszczeniem, liczebnością ptaków a sposobami zagospodarowania terenu czy ochrony czynnej. Często pomaga to w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jak powinien funkcjonować park narodowy, aby spełniać wymogi ochrony całej przyrody i licznych powiazań ekologicznych. Obecnie badaniom podlegają ptaki zarówno ekosystemów otwartych jak i leśnych, prowadzony jest również monitoring wielu grup ptaków, w tym: dzięciołów, bociana białego, bąka, chruścieli, czy sów.

Mimo tego, że wody otwarte KPN stanowią zaledwie 0,4% całkowitej jego powierzchni, stwierdzono w nich występowanie aż 27 gatunków ryb. Niewątpliwie najważniejszymi z nich są zagrożone w skali Europy różanka i piskorz. Od powstania Parku do początku XXI w. nie prowadzono żadnych badań z zakresu ichtiofauny. Informacje o rybach były szczątkowe i pochodziły z prac nad dietą bociana czarnego oraz jednostkowych relacji ludzi. Dopiero kilka lat temu została przeprowadzona skrupulatna inwentaryzacja z użyciem tradycyjnych metod odłowów.

Fauna zwierząt bezkręgowych Parku jest poznana stosunkowo słabo. Co prawda w okresie 55 lat istnienia Parku wiele realizowanych tematów badawczych dotyczyło różnorodnych grup bezkręgowców, to badania te skupiały się głównie na jego wschodnich obrzeżach – w rejonie Dziekanowa Leśnego, gdzie funkcjonował Instytut Ekologii PAN. Jego pracownicy prowadzili głównie badania ekologiczne w celu poznania różnorodnych procesów zachodzących w przyrodzie. Wyjaśnień tych złożonych procesów często upatrywali w populacjach zwierząt bezkręgowych. Stąd zainteresowanie badaczy m.in. pająkami, komarami, chrząszczami z rodziny biegaczowatych, pszczołowatymi czy biomasą owadów żerujących na różnorodnych uprawach i ich wzajemnym oddziaływaniu. Dopiero od niedawna w Parku rozpoczęto badania faunistyczne nad różnymi grupami zwierząt bezkręgowych. W ciągu kilku ostatnich lat udało się dość dobrze rozpoznać występujące w parku pijawki, chruściki, motyle, ważki i wiele grup chrząszczy. Przy współpracy z mgr Sashą Lukashukiem z Berezyńskiego Rezerwatu Biosfery badane są także pluskwiaki. Wiele obecnie prowadzonych badań nad bezkręgowcami skupia się na analizie poszczególnych siedlisk. Dzięki np. badaniom fauny związanej z martwym drewnem udało się wykazać, że kampinoskie lasy to ekosystemy zbliżone do lasów naturalnych o wielowiekowej ciągłości drzewostanów. Wskazują na to, często unikalne w skali Polski gatunki chrząszczy będące reliktami pierwotnych puszcz Europy.

Inne dziedziny nauki

Kampinoski Park Narodowy i jego otulina, to nie tylko miejsce gdzie realizowane są  różne formy ochrony przyrody, ale także stanowią także różnorodnej działalności ludzkiej. Charakter i intensywność tej działalności zmieniały się na przestrzeni dziesięcioleci, jednak człowiek był i nadal jest obecny w Puszczy Kampinoskiej i jej sąsiedztwie, wywierając wymierny wpływ na tutejszą przyrodę. Jego obecność i oddziaływanie na ekosystemy puszczańskie stanowiły przedmiot zainteresowania węższego grona badaczy niż miało to miejsce w przypadku walorów środowiska naturalnego. Od początku istnienia Parku zagadnienia te wielokrotnie przyciągnęły uwagę studentów i specjalistów z różnych dziedzin, głównie jednak związanych z turystyką i planowaniem przestrzennym.

Zainteresowanie Puszczą Kampinoską jako terenem o niepospolitych walorach krajoznawczych sięga połowy XIX wieku. Od czasu utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego problemy dotyczące użytkowania turystycznego analizowane były w licznych opracowaniach, przeważnie pod kątem charakterystyki istniejących uwarunkowań i parametrów ruchu turystycznego oraz potencjalnych możliwości rozwoju turystyki na terenie Puszczy. Zajmowano się m.in. zagadnieniami z zakresu historii turystyki na tych terenach, walorami turystycznymi Puszczy, przestrzenną dystrybucją ruchu turystycznego, charakterystyką osób odwiedzających, oceną istniejącego zagospodarowania turystycznego i metodami poprawy jego jakości, możliwością rozwoju istniejących form turystyki i wprowadzenia nowych. Największy dorobek na tym polu przypisuje się Lechosławowi Herzowi, zasłużonemu krajoznawcy i miłośnikowi Puszczy Kampinoskiej, który nie tylko analizował ruch turystyczny na tym terenie i związane z nim zagospodarowanie ale także aktywnie go kształtował, opracowując sieć szlaków turystycznych w Kampinoskim Parku Narodowym. Natomiast najnowsze i najpełniejsze dane charakteryzujące ruch turystyczny w KPN oraz ocena możliwości dalszego rozwoju turystyki na tych terenach zawarte zostały w pracach  doktorskich Małgorzaty Gałązki (2011) i Katarzyny Dzioban (2012). Obie prace stanowią cenną podstawę naukową planowania dalszych działań związanych z turystycznym udostępnianiem parku.

Badania z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego przyjmowały przeważnie formę analiz przestrzennych, przeprowadzanych na potrzeby dokumentów planistycznych różnych szczebli. Większość z nich tworzona była dla  rejonu Warszawy, a ich autorzy dostrzegali znaczenie Puszczy Kampinoskiej dla funkcjonowania miasta w zakresie turystyki i wypoczynku, w systemie klimatyzacji Warszawy i zasilania stolicy w czyste i zasobne w tlen powietrze, badań naukowych i działań edukacyjnych oraz ochrony przyrody. Najwcześniejsze tego typu opracowania pojawiły się już w latach 20. XX w. Do opracowania jednego z pierwszych dokumentów planistycznych dla terenów samej Puszczy Kampinoskiej przyczynili się pionierzy eksploracji tych terenów i zagorzali orędownicy utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego, Jadwiga i Roman Kobendzowie. W 1942 r. powstał projekt rozplanowania Puszczy Kampinoskiej, który ukazał się drukiem w 1945 r. jako Materiały przyrodnicze do projektu rozplanowania Puszczy Kampinoskiej. Znaczenie tego kompleksu leśnego dla stolicy dostrzegł również prof. Witold Plapis, uwzględniając Puszczę Kampinoską w nakreślonej w 1948 r. koncepcji Zielonego Pierścienia Warszawy, czyli otaczającego miasto pasa terenów leśnych, pełniących funkcję regulatora klimatu miejskiego i zaplecza rekreacyjnego dla mieszkańców aglomeracji stołecznej. W późniejszych latach jednym z wiodących  planistów związanych zawodowo z Puszczą, który przyczynił się do opracowania koncepcji rozwoju jej obszaru zarówno jako wyodrębnionej całości, jak i elementu obszaru metropolitalnego Warszawy, był Bolesław Król, wieloletni pracownik Biura Urbanistycznego Warszawy, Pracowni Urbanistycznej Warszawy i Biura Planowania Rozwoju Warszawy, projektant i specjalista w dziedzinie zagospodarowania przestrzennego. Późniejsze analizy przestrzenne dotyczyły w znacznej mierze samego Parku i jego otuliny, zwłaszcza presji urbanizacyjnej w otulinie, istniejącego i potencjalnego użytkowania turystycznego,  zmian w strukturze pokrycia terenu, charakterystyki układu komunikacyjnego i infrastruktury technicznej ochrony środowiska, użytkowania i własności gruntów, szczególnie w kontekście prowadzonego w Kampinoskim Parku Narodowym programu wykupu gruntów i jego wpływu na możliwości przeprowadzania niektórych działań ochronnych i renaturyzacyjnych.

Na terenie Parku i jego otuliny prowadzono również badania z zakresu nauk niepowiązanych bezpośrednio z ochroną przyrody, tj. archeologicznych, historycznych, humanistycznych i ekonomicznych. W Kampinoskim Parku Narodowym nie pracują specjaliści zajmujący się naukowo tymi dziedzinami, dlatego badania te były stosunkowo nieliczne. Największa liczba badań dotyczyła historii terenów Puszczy i jej okolic. Kompleksowych badań archeologicznych na obszarze Puszczy Kampinoskiej podjął się w latach sześćdziesiątych XX w. Stefan Woyda, co pozwoliło uzyskać pełniejszą wiedzę w pradzieje Puszczy. Jednym z pierwszych, który zajmował się historią terenów Puszczy Kampinoskiej był Kazimierz Heymanowski. Przedmiotem badań zarówno dzieje puszczańskiej przyrody, jak i osadnictwa. Prace historyczne prowadzili także autorzy tomu III monografii KPN pod redakcją Piotra Matusaka. Obejmowały one dzieje Puszczy Kampinoskiej i okolic od czasów najdawniejszych do 1945 r.


Zasady udostępniania parku w celach naukowych zostały ujęte w Zarządzeniu 5/2012 dyrektora Kampinoskiego Parku Narodowego z dnia 16.02.2012 r. w sprawie udostępniania Kampinoskiego Parku Narodowego.

Osoby, które mają zamiar prowadzić badania naukowe na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego zachęcamy do wcześniejszego kontaktu z pracownikami Działu Nauki i Monitoringu Przyrody, a także w miarę potrzeb z pracownikami innych działów w celu szczegółowego omówienia zakresu i miejsca badań, dostępnej metodyki  i zasad współpracy pomiędzy KPN a Prowadzącym badania.

Osoba, która chce prowadzić badania na terenie KPN proszona jest o wypełnienie Wniosku o wydanie zgody na udostępnienie terenu Kampinoskiego Parku Narodowego w celu prowadzenia badań naukowych.

Przy wykonywaniu praz licencjackich, inżynierskich, magisterskich i doktorskich konieczne jest potwierdzenie akceptacji tematu przez promotora.

Cel pracy powinien być zgodny z celami Parku Narodowego. Zachęcamy więc do prowadzenia takich badań, które będą powiększały wiedzę o funkcjonowaniu przyrody KPN. Metoda pracy nie może być inwazyjna i zagrażać przyrodzie Parku. Badania, które mogą być wykonane w innym terenie nie powinny być lokowane na terenie Parku. W szczególności prowadzenie badań w obszarach ochrony ścisłej dopuszczone jest tylko wtedy, gdy są absolutnie niezbędne.

Na podstawie Wniosku, Dyrektor KPN wydaje zgodę na prowadzenie badań i podpisywane jest Porozumienie w sprawie udostępnienia terenu Kampinoskiego Parku Narodowego w celu prowadzenia badań naukowych. Porozumienie to podpisuje osoba prowadząca badania oraz dyrektor KPN, promotor otrzymuje egzemplarz Porozumienia do wiadomości. Osoba prowadząca badania zobowiązuje się do przekazania efektów swojej pracy w formie maszynopisu pracy, odbitek wszelkich publikacji opartych na uzyskanych wynikach oraz, w przypadku prac kilkuletnich, rocznych sprawozdań z wykonanych działań w terminie do 3 miesięcy po zakończeniu badań. W przypadku rezygnacji z prowadzenia badań Prowadzący badania jest zobowiązany niezwłocznie zgłosić to w formie pisemnej do dyrekcji Parku.

Prowadzący badania wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w Porozumieniu. Dane te będą wykorzystane wyłącznie na potrzeby Parku. Wyraża też zgodę na opublikowanie na stronie internetowej KPN tematu pracy wraz z podaniem swojego imienia i nazwiska oraz Instytucji.

W okresie prowadzenia badań do stałych roboczych kontaktów zostaje wyznaczony pracownik KPN. Pobyt w terenie należy każdorazowo zgłaszać odpowiednim pracownikom terenowym, których wykaz zostanie dostarczony wraz z Porozumieniem. Porozumienie stanowi jednocześnie przepustkę do przebywania i wykonywania badań w terenie w zakresie określonym w Porozumieniu. W związku z tym, należy je mieć przy sobie i w razie potrzeby okazać służbom terenowym Parku.

Jeśli istnieje konieczność poruszania się po drogach KPN samochodem, co należy zaznaczyć we Wniosku, Prowadzący badania uzyskuje oddzielne zezwolenie na wjazd samochodem. Do uzyskania takiego zezwolenia konieczne jest podanie numeru rejestracyjnego samochodu oraz nr dowodu osobistego kierowcy. W przypadku dużych tematów badawczych prowadzonych przez wiele osób, każda z osób poruszających się poza wyznaczonymi szlakami w celu prowadzenia badań otrzymuje oddzielne zezwolenie.



Archiwum

2.02.2018. "Charakterystyka genetyczna drzewostanów sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris) w Kampinoskim Parku Narodowym - etap I"

  • "Różnorodność i zmienność genetyczna wybranych drzewostanów z sosną zwyczajną w Kampinoskim Parku Narodowym", dr inż. Paweł Przybylski, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych.
  • "Monitoring zdrowotny stanu koron wybranych drzewostanów w Kampinoskim Parku Narodowym" Łukasz Tyburski, Kampinoski Park Narodowy.

05.12.2017. „Materialne ślady działalności człowieka na terenie Puszczy Kampinoskiej - prezentacja projektu”, m gr Michał Paczkowski, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie.

25.10.2017. „Nature and society at the artic edge: Iceland as a case-study”, Prof. Bjarni D. Sigurdsson  Uniwersytet Przyrodniczy na Islandii.

3.04.2017.

  • "Charakterystyka właściwości gleb na powierzchniach eksperymentalnego zwalczania czeremchy amerykańskiej", Lidia Oktaba, Katedra Nauk o Środowisku Glebowym, SGGW
  • "Reakcja czeremchy amerykańskiej na zwalczanie mechaniczne w Kampinoskim Parku Narodowym: siła odroślowa, infekcje grzybowe, zamieranie", dr Katarzyna Marciszewska, dr hab. Andrzej Szczepkowski, dr Piotr Zaniewski, Wydział Leśny SGGW, Anna Otręba – KPN

3.03.2017. “Różnorodność roślin i grzybów wielkoowocnikowych na pożarzysku w Palmirach”:

  • "Różnorodność grzybów wielkoowocnikowych, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków pirofilnych", dr hab. Andrzej Szczepkowski, Katedra Ochrony Lasu i Ekologii, Wydział Leśny SGGW
  • "Zróżnicowanie składu gatunkowego roślin naczyniowych, mszaków i porostów na terenie pożarzyska" dr Piotr Zaniewski, Samodzielny Zakład Botaniki Leśnej, Wydział Leśny SGGW
  • Charakterystyka właściwości gleb na powierzchniach eksperymentalnego zwalczania czeremchy amerykańskiej” oraz „Reakcja czeremchy amerykańskiej na zwalczanie mechaniczne w Kampinoskim Parku Narodowym: siła odroślowa, infekcje grzybowe, zamieranie”, Kampinoski Park Narodowy, 03.04.2017 r.

3.02.2017. “Właściwości fizyczne, chemiczne gleb oraz mikrofauna na pożarzysku w Palmirach”:

  • "Właściwości fizyczne i chemiczne gleb", dr inż. Marek Kondras, Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW, Katedra Nauk o Środowisku Glebowym,
  • "Badania mikrobiologiczne ściółki i gleby"' dr hab. inż. Ewa Górska, Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW, Samodzielny Zakład Biologii Mikroorganizmów
  • "Mezofauna na pożarzysku", dr Izabella Olejniczak, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej UKSW, Instytut Ekologii i Bioetyki

11.03.2016. "Wyniki inwentaryzacji i monitoringu przyrody ożywionej parku zrealizowanych w ramach projektu NFOŚiGW":

  • "Inwentaryzacja roślinności rzeczywistej pasów wydmowych" J.M. Matuszkiewicz, A. Kowalska, A. Kębłowska,
  • "Wykorzystanie danych pochodzących ze skaningu laserowego terenu w badaniach roślinności", K. Będkowski, J. Adamczyk,
  • "Inwentaryzacja roślinności wodnej i nadwodnej" - P. Grzelak,
  • "Inwazyjne gatunki roślin w KPN oraz ocena dotychczasowych metod ich zwalczania", A. Otręba, A. Bomanowska, I. Kirpluk, D. Michalska-Hejduk,
  • "Program monitoringu roślinności", A Kębłowska
  • "Różnorodność gatunkowa grzybów wielkoowocnikowych w Kampinoskim Parku Narodowym", A. Kujawa, A. Szczepkowski.

16.04.2015. "Wpływ czynników naturalnych i antropogenicznych na rozprzestrzenianie sie czeremchy amerykańskiej w Puszczy Kampinoskiej", dr Anna Otręba, Kampinoski Park Narodowy.

6.03.2015. "Monitoring przyrodniczy, jako źródło informacji o stanie zachowania i zmianach siedlisk synantropijnych", dr Anna Bomanowska - Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, Uniwersytet Łódzki  mgr Izabela Kirpluk - Ogród Botaniczny, Uniwersytet Warszawski.

5.02.2015. "Zdarzenia drogowe z udziałem zwierzyny na drogach publicznych", dr Łukasz Tyburski. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Kampinoski Park Narodowy.13.03.2014. "Wpływ intensyfikacji rolnictwa i zróżnicowania krajobrazu na parazytoidy mszyc i naturalna kontrolę biologiczną", dr Viola Hawro. Muzeum i Instytut Zoologii PAN.

6.02.2014. "Badania nad sowami i drobnymi ssakami w Kampinoskim Parku Narodowym", dr hab. Jerzy Romanowski. Muzeum i Instytut Zoologii PAN.

6.05.2013. "Gospodarka leśna i ochrona przyrody w Ghanie", dr inż. Karol Kram. Kampinoski Park Narodowy.

4.04.2013. "Czy teoria metaboliczna ekologii sprawdza się w ekosystemach glebowych Puszczy Kampinoskiej", Alexia Danyłow. Centrum Badań Ekologicznych PAN.

1.03.2013. „Ruch turystyczny w Kampinoskim Parku Narodowym – intensywność i problemy”, Katarzyna Dzioban, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Katedra Rekreacji, Zakład Aktywnych Form Turystyczno-Rekreacyjnych.

1.02.2013. „Praktyka ochrony nietoperzy w Kampinoskim Parku Narodowym”, Adam Olszewski, Kampinoski Park Narodowy

23.11.2012. „Porosty Puszczy Kampinoskiej”, Piotr Zaniewski,  Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Molekularnej Fizjologii Roślin

5.05.2012. „Śmiertelność na drogach publicznych KPN oraz w jego otoczeniu”, Łukasz Tyburski. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Kampinoski Park Narodowy

3.04.2012. „Sekwestracja węgla organicznego w glebach siedlisk świeżych Rezerwatu Biosfery Puszcza Kampinoska”, Marek Kondras, Katedra Nauk o Środowisku Glebowym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

2.02.2012. „Lisy, kuny i borsuki – rola drapieżników w rozsiewaniu nasion”, Przemysław Kurek. Instytut Botaniki PAN w Krakowie

 

Zapraszamy

Zgodnie z zapisem zawartym w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, 471, 1378), jednym z organów opiniodawczo-doradczych w zakresie ochrony przyrody jest rada naukowa parku narodowego, działająca przy dyrektorze parku narodowego. Członków rady naukowej parku narodowego powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska. Członkowie rady wybierani są spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich i samorządów gminnych. Rada liczy od 10 do 20 członków. Kadencja trwa 5 lat.

Do zadań rady naukowej parku narodowego, zgodnie z art. 98 w/w ustawy należą w szczególności:

  1.     ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody;
  2.     opiniowanie projektu planu ochrony i zadań ochronnych;
  3.     ocena realizacji ustaleń planu ochrony, rocznych zadań ochronnych
            i skuteczności zabiegów ochronnych;
  4.     opiniowanie programów badawczych i naukowych w zakresie ochrony przyrody;
  5.     przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody i funkcjonowania parku
  6.     narodowego.


Rada Naukowa Kampinoskiego Parku Narodowego funkcjonuje tak długo, jak istnieje sam park. 10 grudnia 2020 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Naukowej XV kadencji.

Kolejnymi przewodniczącymi Rady Naukowej byli:

- inż. Jerzy Grabowski (1959-1971),

- prof. dr hab. Józef Prończuk (1971-1974),

- prof. dr. hab. Aleksander Tuszko (1974-1980),

- prof. dr hab. Andrzej Szujecki (1981-1993),

- prof. dr. hab. Roman Andrzejewski (1993-2004),

- prof. dr hab. Jerzy Solon (od 2004 r.).

Na przestrzeni działalności Rady Naukowej KPN w jej skład weszło ponad 100 członków.



ZARZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia 10 września 2020 r. w sprawie powołania członków Rady Naukowej Kampinoskiego Parku Narodowego (Dz. Urz. Ministra Środowiska z dn. 18 września 2020 r. poz. 34)

Na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, 471, 1378) zarządza się, co następuje:

§ 1. Powołuje się następujących członków Rady Naukowej Kampinoskiego Parku Narodowego:

1) dr Szymon Bijak – Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

2) Artur Borkowski – Burmistrz Miasta i Gminy Serock

3) prof. dr hab. Bogdan Brzeziecki – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;

4) dr hab. Danuta Czępińska-Kamińska - emerytowany pracownik Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;

5) Lechosław Herz – krajoznawca;

6) dr Piotr Kosiak – Collegium Civitas w Warszawie;

7) dr Dorota Michalska-Hejduk – Uniwersytet Łódzki;

8) dr inż. arch. Małgorzata Mirecka – Politechnika Warszawska;

9) dr hab. Paweł Nasiadka – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;

10) prof. dr hab. Maciej Nowicki – ekspert w dziedzinie ekologii i ochrony środowiska;

11) prof. dr hab. Tomasz Okruszko – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;

12) Damian Olszewski – radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego;

13) mgr inż. Marek Jan Roman – dyrektor Regionalnaj Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie;

14) dr hab. Jerzy Romanowski, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie;

15) Arkadiusz Siembida – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie;

16) prof. dr hab. Jerzy Solon – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk;

17) Paweł Szabłowski – radny dzielnicy m. st. Warszawy Praga-Południe;

18) dr hab. Barbara Szulczewska – Instytut Rozwoju Miast i Regionów w Warszawie;

19) dr hab. Roman Wójcik – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;

20) mgr inż. Jan Żychliński – Starostwo Powiatu Warszawskiego Zachodniego.

§ 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

MINISTER ŚRODOWISKA

Michał Woś


1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 494).

 

Projekty
NFOŚiGW - logo Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska - logo
Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska
Projekty finansowane z Unii Europejskiej Lasy Państwowe - logo