Informacja o szkoleniu przeprowadzonym w Kampinoskim Parku Narodowym w ramach projektu pt.: „Budowa wspólnej platformy wymiany informacji oraz systemu szkoleń zawodowych w parkach narodowych”
W dniu 28 października 2010 r. odbyło się kolejne szkolenie w ramach projektu pt.: „Budowa wspólnej platformy wymiany informacji oraz systemu szkoleń zawodowych w parkach narodowych” realizowanego przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska we współpracy z parkami narodowymi. Szkolenie nosiło tytuł „Półnaturalna hodowla lasu w ochronie ekosystemów leśnych” a jego celem było zapoznanie pracowników parku z tzw. podejściem ekosystemowym i półnaturalną hodowlą lasu, m.in. w kontekście zasady wielofunkcyjności ekosystemów leśnych. Prowadzącym szkolenie był prof. Bogdan Brzeziecki, pracownik Katedry Hodowli Lasu Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie.
W teoretycznej części szkolenia zaprezentowano najpierw, na przykładzie ekosystemów leśnych Białowieskiego Parku Narodowego, jako obiektu w pewnym sensie wzorcowego, o największym stopniu naturalności, zróżnicowanie, charakterystyczne elementy strukturalne oraz wieloletnią dynamikę drzewostanów naturalnych. Omówiono też krótko najważniejsze konsekwencje wynikające z istniejącej w tym zakresie wiedzy, zarówno z punktu widzenia gospodarki leśnej, jak i ochrony przyrody. Przedstawione w tym punkcie dane i informacje pełniły rolę wprowadzenia do dalszej części szkolenia, w której skoncentrowano się na przedstawieniu głównych kierunków zmian i ewolucji współczesnej gospodarki leśnej, odchodzącej stopniowo od paradygmatu „leśnictwa surowcowego” na rzecz paradygmatu „leśnictwa ekosystemowego”. Przedstawiono rolę półnaturalnej hodowli lasu w tym procesie, zdefiniowano istotę i główną „filozofię” tego kierunku hodowli lasu oraz, wykorzystując konkretne przykłady z praktyki, jego potencjał w zakresie praktycznej realizacji nadrzędnej zasady wielofunkcyjności lasów. Przedstawione kierunki działań, jakkolwiek dotyczące w zasadzie lasów zagospodarowanych, spotkały się z zainteresowaniem, zwłaszcza ze strony tych osób, które są odpowiedzialne za planowanie i realizację zabiegów z zakresu tzw. ochrony czynnej. Wydaje się, że, po uwzględnieniu specyfiki „parkowej”, przynajmniej niektóre z przedstawionych rozwiązań, przetestowane w warunkach lasów gospodarczych, mogłyby być wdrożone na większą skalę w ramach wykonywanych działań ochronnych. Wynika to między innymi stąd, że sposoby postępowania w typowych lasach gospodarczych i lasach „parkowych” powoli, ale coraz bardziej upodabniają się do siebie.
Najbardziej ożywiona dyskusja miała miejsce w trakcie terenowej części szkolenia, w której zaprezentowano obiekty i problemy ilustrujące tematy poruszane w części wstępnej (teoretycznej). W jednym z zaprezentowanych obiektów (uprawy i młodniki pochodzenia sztucznego, założone na gruncie porolnym) dyskutowano na temat wyboru optymalnej strategii postępowania w przypadku restytucji ekosystemów leśnych na gruntach porolnych, wyłączonych z użytkowania i wykupionych przez Park. Przedmiotem ożywionej dyskusji były zalety i wady aktywnej (zalesianie, z wykorzystaniem gatunków docelowych, tj. tworzących zbiorowiska końcowe), jak i pasywnej (wykorzystującej naturalne procesy sukcesyjne) strategii odtwarzania lasu na tego typu powierzchniach. W dyskusji zwrócono też uwagę na rolę zwierzyny płowej jako istotnego czynnika wpływającego na rozwój młodych generacji leśnych. Podobna dyskusja rozwinęła się także w przypadku optymalnego sposobu postępowania hodowlano-ochronnego w przypadku otwartych powierzchni powstałych w wyniku działania huraganowych wiatrów. Na przykładzie zaprezentowanych obiektów przedstawiono możliwość kształtowania drzewostanów o urozmaiconym składzie gatunkowym, z wykorzystaniem zarówno świadomych działań człowieka, jak i naturalnych procesów sukcesyjnych, dyskutowano o tendencjach sukcesyjnych w starodrzewach sosnowych, a także na temat przesłanek obejmowania ochroną ścisłą kolejnych fragmentów lasów Kampinoskiego Parku Narodowego. W dalszej kolejności zaprezentowano stałą powierzchnię badawczą Katedry Hodowli Lasu, zlokalizowaną w Rezerwacie „Kaliszki”, poświęconą badaniom struktury i wieloletniej dynamiki drzewostanów wyłączonych spod bezpośredniej działalności człowieka. Część terenową zakończyła prezentacja obiektu (w postaci ogrodzonej powierzchni) ilustrującego wpływ zwierzyny na odnowienie naturalne w lasach Parku Narodowego. W dyskusji na temat tego obiektu powrócił problem regulacji liczebności zwierzyny i określenia optymalnego poziomu zagęszczenia zwierząt kopytnych, w warunkach braku naturalnych czynników regulacyjnych (duże drapieżniki).
 |
Projekt pt. |